- Πάντοβα
- (Padova και εξελληνισμένος τύπος Πάδουα). Πόλη της Ιταλίας στην περιοχή Βένετο, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας στην καρδιά της παντοβενετικής πεδιάδας. Η πόλη ιδρύθηκε από τους Ευγανείους, υπήρξε σημαντικό κέντρο των Βενετών, σύμμαχος της Ρώμης και ύστερα ρωμαϊκός δήμος. Κατά τον 4o αι. υπέστη βαρβαρικές εισβολές, λεηλατήθηκε από τον Αλάριχο, καταστράφηκε απ’ τον Αττίλα και πολλοί κάτοικοί της κατέφυγαν στα νησιά της βενετικής λιμνοθάλασσας.
Ανοικοδομήθηκε από τον Θεοδώριχο, καταστράφηκε από τον Τοτίλα και χτίστηκε πάλι από τον Ναρσή· αργότερα πυρπολήθηκε απ’ τον Αγιλούλφο και ανοικοδομήθηκε υπό την αιγίδα του Καρλομάγνου. Μέχρι τότε αποτελούσε σπουδαίο πνευματικό κέντρο. Την εποχή του Μπαρμπαρόσα, η πόλη προσχώρησε στην Ένωση της Βερόνας και υπήρξε ο πρώτος πυρήνας της Λομβαρδικής Ένωσης. Toν 13o αι. αποτέλεσε ισχυρή δημοκρατία, αλλά αργότερα υποτάχθηκε για τριάντα χρόνια στον θηριώδη, αλλά ιδιοφυή τύραννο Εζελίνο ντα Ρομάνο. Μετά τον θάνατο του Εζελίνου, η Π. υπέταξε τη Βιτσέντσα και το Μπασάνο, ώσπου το 1318 πέρασε στην κυριαρχία των Καράρα, που την εξουσίαζαν ως το 1405 και την έκαναν αληθινή Αθήνα του Βένετο, στην οποία συνέρρεαν από όλα τα μέρη επιστήμονες, ουμανιστές και καλλιτέχνες. Αποτέλεσε τμήμα της Ενετικής Δημοκρατίας μέχρι την κατάληψή της από τους Γάλλους (1797) και ύστερα, με τη συνθήκη του Καμποφόρμιο, περιήλθε στην Αυστρία, ακολουθώντας τις τύχες ολόληρου του Βένετο.
Τα οικονομικά χαρακτηριστικά της είναι καθαρά βιομηχανικά (εργοστάσια ειδών διατροφής, χημικών προϊόντων, μεταλλομηχανουργίας, υφαντουργίας, πλαστικών υλών) και εμπορικά (ετήσια διεθνής εμπορική έκθεση).
Από τα μνημεία της ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ερείπια του αρχαίου ρωμαϊκού ιπποδρόμου και τα διάφορα μεσαιωνικά οικοδομήματα· σπουδαιότερα είναι η βασιλική του Αγίου Αντωνίου, προστάτη της πόλης, με αξιοσημείωτα έργα του Ντονατέλο, ο ναός των Eρημιτών με τοιχογραφίες του Μαντένια, το παρεκκλήσι των Σκροβένι με τον μεγαλοπρεπή κύκλο τοιχογραφιών του Τζιότο (1305-06), οι ναοί της Αγίας Σοφίας, του Αγίου Φραγκίσκου, της Παναγίας των Δούλων, καθώς και ο καθεδρικός ναός, ο ναός της Αγίας Ιουστίνης, το Παλάτσο ντέλα Ρατζόνε και το πανεπιστήμιο, που ιδρύθηκε το 1222, ένα από πλέον ονομαστά της Ευρώπης, αλλά και σπουδαίο κέντρο πολιτικής και πνευματικής αφύπνισης του υποδουλωμένου ελληνικού έθνους· αυτό «εκκόλαψε και σκόρπισε στις ελληνικές χώρες εκατοντάδες επιστήμονες» στα χρόνια της τουρκοκρατίας και έγινε έτσι «η alma mater του σκλαβωμένου ελληνικού έθνους» (καθηγητής Α. Βακαλόπουλος). Ήδη από τον 14o αι. Έλληνες, ιδίως από την Κύπρο, σπούδαζαν στο Πανεπιστήμιο της Π. μένοντας στα ελληνικά κολέγια, οικοτροφεία που ίδρυαν εύποροι Έλληνες λόγιοι, κληρικοί ή έμποροι. Ο αριθμός των σπουδαστών αυξήθηκε μετά τον 14o αι., με νέους κυρίως από τα βενετοκρατούμενα μέρη: Κύπρο, Ρόδο, Κρήτη, Επτάνησα. Στον 16o αι. τα σπουδαιότερα ελληνικά κολέγια της Π. είναι ένα που ίδρυσε ο καθολικός αρχιεπίσκοπος Κερκέρας Ιάκωβος Κόκκος για 4 φτωχούς νέους από την Κέρκυρα, και ένα άλλο που ίδρυσε ο ορθόδοξος επίσκοπος Κισσάμου Γεράσιμος Παλαιόκαπας για 12 νέους από την Κρήτη και 12 από τα Επτάνησα, ενώ το 1657 άνοιξε το κολέγιο που ίδρυσε ο Ιωάννης Κωττούνιος.
Η Πάντοβα, αξιόλογο βιομηχανικό κέντρο της βόρειας Ιταλίας σήμερα, είναι πλούσια σε καλλιτεχνικά μνημεία, όπως το Παλάτσιο ντέλα Ρατζόνε (στο κέντρο της φωτογραφίας).
Η βασιλική του Αγίου Αντωνίου της Πάντοβα.
Dictionary of Greek. 2013.